Сэтгэгдэл 0

Монгол Улсын эдийн засаг дахиад л үнэнд гүйцэгдлээ. Өнгөрсөн наймдугаар сард хамтарсан Засгийн газар байгуулагдахад инфляцыг 5 хувьд барина гэж мөрөөдөж байв. Гэхдээ үгүй байж. Мөрөөдөл ийм хурдан замхрах байж. Нүүрсийг 105 ам.доллар байна аа гэж тооцоолсон бас л буруудсан. Одоо 80 ам.доллар хүрэхтэй үгүйтэй л байгаа. Засгийн буруу шийдвэрийн хар гайг Монголбанк л үүрнэ. Өнгөндөө Монголбанк үүрч байгаа мэт харагдавч начир дээрээ ард иргэд бид л үүрнэ, үүрсээр ч ирсэн юм.
Инфляц зорилтот түвшнээс даваад байгаа учраас Монголбанк бодлогын хүүг огцом өсгөж, 12 хувьд хүргэлээ. Үндсэндээ хоёр суурь нэгжээр өсгөсөн. Дэлхийн төв банкнуудтай харьцуулахад хамаагүй өндөр тоо. Ингэснээр 2024 оны эхнээс хойш зөөлрүүлэх чиглэлтэй байсан мөнгөний бодлого эргэн чангарч байна. Яг жилийн өмнө бодлогын хүү өнөөдрийнх шиг буюу 12 хувьтай байхад инфляц хэдэн хувьтай байсан гээч. Долоон хувьтай байсан юм. Одоо хэд байгаа гэж бодож байна. Сүүлийн долоон сар дараалан нэмэгдсээр улсын хэмжээнд инфляц 9.6 хувьтай байна.
Инфляц өсөх суурь шалтгаан нь цахилгааны үнэ нэмэгдсэн явдал. Үүнийгээ дагаад өргөн хэрэглээний барааны үнэ ч нэмэгдсэн. Одоо дахиад тавдугаар сард дулааны үнэ, есдүгээр сард халуун, хүйтэн усны үнэ нэмэгдэнэ. Цахилгаан, дулаан, халуун, хүйтэн ус хэрэглэдэг өргөн хэрэглээний барааны үнэ суга битгий хэл нуга, нуга өсөх нь гарцаагүй. Засгийн газрын нэг мөрөөдөл нөгөө мөрөөдлөө үгүй хийх нь тодорхой. Мега гэх шошго хадсан 14 төслийн санхүүжилт ч мега өсөх нь тодорхой. Засгийн газар мөрөөдлөө боймлох нэг шийдвэр гаргасан нь “Эрдэнэс-Тавантолгой” ХК-ийн ногдол ашиг тараасан явдал байлаа. Том зургаар нь харвал нүүрсний үнэ унасан явдал ч нөлөөлсөн. Оны эхний сард Монгол Улс 5.2 сая тонн чулуун нүүрсийг 449 сая ам.доллароор заржээ. Энэ нь нэг утгаараа биет хэмжээ нь нэг сая тонноор нэмэгдсэн ч, үнийн дүнгээр 44 хувиар буурсан үзүүлэлт юм. Зөвхөн өнгөрсөн жилийнхээс үнэ нь буураад зогсохгүй сүүлийн гурван жилийн хамгийн бага үзүүлэлт нь энэ болсон. БНХАУ-ын дотоодод эрэлт сул байвал энэ тоо дагаад буурна. Дээрээс нь АНУ-тай хийж буй нэн шинэ худалдааны дайн хэрхэн нөлөөлөх нь тодорхойгүй байна.
Бодлогын хүү нэмсэн нь нэг зүйлийг хэлж байгаа. Энэ жилийн хувьд инфляц хоёр оронтой тоонд орно. Харин дараа жилд инфляцын нөлөөллийг багасгахын тулд хийж буй алхам нь бодлогын хүүг нэмэгдүүлэх явдал. Нэг ёсондоо дараа жилийн өдийг инфляцыг дээш нь тавиад туучихгүй тулд хийж буй алхам нь энэ. Яг үүгээр нь харвал манай хаяанд байгаа Казахстаны баримталж байгаа бодлоготой манай мөнгөний бодлого ижил байна.
Инфляц өсөхөд иргэдийн хэрэглээний зээл нэмэгддэг бичигдээгүй хууль буй. Иргэдийн нуруун дээр ачаа нэмэгдэнэ гэдэг нь чухамдаа үүнийг хэлээд байгаа юм. Нэгэнт мөнгөний бодлого чангарч байгаа учраас хэрэглээний зээлийг хумих бодлого Төв банк баримтална. Манайх ч ялгаа байхгүй. Банкнаас иргэдэд шинээр олгох болон нөхцөлийг нь өөрчлөх хэрэглээний зээлийн өр, орлогын харьцааг 50 хувьд тооцлоо. Ингэснээр зээл авах бүр л хүнд болно гэсэн үг. Хоёрдугаар сарын байдлаар банкны салбарын нийт зээлийн үлдэгдэл 37 их наяд төгрөг байна. Үүний 60 хувийг иргэдийн хэрэглээний зээл бүрдүүлж байгаа.
Э.Оюун-Эрдэнийн толгойлж буй Засгийн газар хатуу үнэнтэй нүүр тулах цаг болж. Данх цоргитол явуулж буй пи-араа зогсоогоод бодит хөрсөн дээр буувал яасан юм. Хэчнээн жил Засгийн газрын буруу бодлогыг иргэд үүрч дөрвөн уулан дундаа эргэцэх вэ?!
Инфляц зорилтот түвшнээс даваад байгаа учраас Монголбанк бодлогын хүүг огцом өсгөж, 12 хувьд хүргэлээ. Үндсэндээ хоёр суурь нэгжээр өсгөсөн. Дэлхийн төв банкнуудтай харьцуулахад хамаагүй өндөр тоо. Ингэснээр 2024 оны эхнээс хойш зөөлрүүлэх чиглэлтэй байсан мөнгөний бодлого эргэн чангарч байна. Яг жилийн өмнө бодлогын хүү өнөөдрийнх шиг буюу 12 хувьтай байхад инфляц хэдэн хувьтай байсан гээч. Долоон хувьтай байсан юм. Одоо хэд байгаа гэж бодож байна. Сүүлийн долоон сар дараалан нэмэгдсээр улсын хэмжээнд инфляц 9.6 хувьтай байна.
Инфляц өсөх суурь шалтгаан нь цахилгааны үнэ нэмэгдсэн явдал. Үүнийгээ дагаад өргөн хэрэглээний барааны үнэ ч нэмэгдсэн. Одоо дахиад тавдугаар сард дулааны үнэ, есдүгээр сард халуун, хүйтэн усны үнэ нэмэгдэнэ. Цахилгаан, дулаан, халуун, хүйтэн ус хэрэглэдэг өргөн хэрэглээний барааны үнэ суга битгий хэл нуга, нуга өсөх нь гарцаагүй. Засгийн газрын нэг мөрөөдөл нөгөө мөрөөдлөө үгүй хийх нь тодорхой. Мега гэх шошго хадсан 14 төслийн санхүүжилт ч мега өсөх нь тодорхой. Засгийн газар мөрөөдлөө боймлох нэг шийдвэр гаргасан нь “Эрдэнэс-Тавантолгой” ХК-ийн ногдол ашиг тараасан явдал байлаа. Том зургаар нь харвал нүүрсний үнэ унасан явдал ч нөлөөлсөн. Оны эхний сард Монгол Улс 5.2 сая тонн чулуун нүүрсийг 449 сая ам.доллароор заржээ. Энэ нь нэг утгаараа биет хэмжээ нь нэг сая тонноор нэмэгдсэн ч, үнийн дүнгээр 44 хувиар буурсан үзүүлэлт юм. Зөвхөн өнгөрсөн жилийнхээс үнэ нь буураад зогсохгүй сүүлийн гурван жилийн хамгийн бага үзүүлэлт нь энэ болсон. БНХАУ-ын дотоодод эрэлт сул байвал энэ тоо дагаад буурна. Дээрээс нь АНУ-тай хийж буй нэн шинэ худалдааны дайн хэрхэн нөлөөлөх нь тодорхойгүй байна.
Бодлогын хүү нэмсэн нь нэг зүйлийг хэлж байгаа. Энэ жилийн хувьд инфляц хоёр оронтой тоонд орно. Харин дараа жилд инфляцын нөлөөллийг багасгахын тулд хийж буй алхам нь бодлогын хүүг нэмэгдүүлэх явдал. Нэг ёсондоо дараа жилийн өдийг инфляцыг дээш нь тавиад туучихгүй тулд хийж буй алхам нь энэ. Яг үүгээр нь харвал манай хаяанд байгаа Казахстаны баримталж байгаа бодлоготой манай мөнгөний бодлого ижил байна.
Инфляц өсөхөд иргэдийн хэрэглээний зээл нэмэгддэг бичигдээгүй хууль буй. Иргэдийн нуруун дээр ачаа нэмэгдэнэ гэдэг нь чухамдаа үүнийг хэлээд байгаа юм. Нэгэнт мөнгөний бодлого чангарч байгаа учраас хэрэглээний зээлийг хумих бодлого Төв банк баримтална. Манайх ч ялгаа байхгүй. Банкнаас иргэдэд шинээр олгох болон нөхцөлийг нь өөрчлөх хэрэглээний зээлийн өр, орлогын харьцааг 50 хувьд тооцлоо. Ингэснээр зээл авах бүр л хүнд болно гэсэн үг. Хоёрдугаар сарын байдлаар банкны салбарын нийт зээлийн үлдэгдэл 37 их наяд төгрөг байна. Үүний 60 хувийг иргэдийн хэрэглээний зээл бүрдүүлж байгаа.
Э.Оюун-Эрдэнийн толгойлж буй Засгийн газар хатуу үнэнтэй нүүр тулах цаг болж. Данх цоргитол явуулж буй пи-араа зогсоогоод бодит хөрсөн дээр буувал яасан юм. Хэчнээн жил Засгийн газрын буруу бодлогыг иргэд үүрч дөрвөн уулан дундаа эргэцэх вэ?!
Б.Болорсүх
Та сэтгэгдэл бичихдээ хууль зүйн болон ёс суртахууныг баримтална уу. Ёс бус сэтгэгдлийг админ устгах эрхтэй. Мэдээний сэтгэгдэлд SHUGELULEEGCH.mn хариуцлага хүлээхгүй.