Skip to main content

Шүгэл үлээгч

Main Menu

  • Шүгэл үлээгч
  • Цэс
  • Медиа
  • Бидний тухай
  • Хайх
X

Улс төр

Сонгууль 2024
Засгийн газар
УИХ
Намууд
Нийтлэл
Дотоод бодлого
Гадаад бодлого
Элчин сайд
Хууль төрөхийн өмнө
Эшлэл

Эдийн засаг

Банкууд
Хөрөнгийн зах зээл
Уул уурхай
Дэд бүтэц
Харилцаа холбоо
Хөдөлмөрийн зах зээл
Бизнес

Нийгэм

Нийслэл
Боловсрол
Бурууд нүд хурц
Хөдөө аж ахуй
Байгаль орчин
Аялал жуулчлал

Дэлхий дахин

Гаднын хэвлэлд
Хөрш орнууд
Тойм
Халуун цэг
Улс төр
Хамтын нийгэмлэгийн байгууллагууд
Батлан хамгаалах
Орос-Украины дайн
Ойрх дорнод
Европын холбоо
Бусад

Шинжлэх ухаан, Технологи

Хиймэл оюун ухаан
Биг Тек
Олон нийтийн сүлжээ
Тоглоом
Кибер аюулгүй байдал
Метаверс, VR, AR
Дата
Финтек
Технологийн орчин
Шинжлэх ухаан
Танин мэдэхүй
Бусад

Эрүүл мэнд

Коронавирус
Нийгмийн эрүүл мэнд
Анагаахын шинжлэх ухаан
X
Та хайлтаа зөв олохыг тулд түлхүүр үгээ оновчтой оруулна уу.
Дэлхий дахин

Жоом хэрхэн газар бүрд тархсан бэ

2024/05/24
Гадуураа үстэй, зургаан хөлтэй айл бүрийн гэрт хамтран амьдардаг, яаж хичээгээд устгаж дийлдэггүй нэг амьтан бий. Тэдгээр жоом гэгч нь дотор орчинд амьдрахдаа мэргэжилтэн, гал зуухны шугам хоолой, хөгцөрсөн шүүгээнд ч хоргодочихож чаддаг. Гэхдээ жоом анх тийм амьтан байгаагүй гэнэ. Ген судлалын шинэ судалгаанаас харахад жоом Зүүнөмнөд Азиас эхлээд Европ тэгээд бүр цаашаа дэлхий даяар тархсан нь тун энгийн эхлэлтэй аж. Хэдэн мянган жилийн тэртээгээс энэ жоомны аяллын түүх нь хүн хэмээх нэгэн төрлийн амьтнаар унаа хийн өнөөгийн дэлхийн өнцөг булан бүрд хүрчээ. “Энэ бол ердөө эртний түүх биш.  Харин шавж хийгээд хүний намтар юм” гэж Бэйлорын анагаахын коллежийн туслах профессор, шавжны ген судлаач Стефен Ричардс ярилаа. Судлаачид зургаан тив, 17 улсын 280 төрлийн жоомны генийг судалж үзжээ. Ингэхэд дэлхий даяар тархсан Герман жоом чухамдаа зүүнөмнөд Азиас гаралтайг баталж, Азийн жоом 2100 жилийн өмнөөс хувьссаныг тогтоосон байна. Эрдэмтэд олон жилийн өмнөөс Герман жоомны өвөг дээдэс Азид амьдарсаар байгаа гэж таамаглаж ирсэн аж. Жоомны үүсэг гарал, тархацын талаарх генийн судалгааг хийсэн судлаачид судалгааны тайлан болох нийтлэлээ Шинжлэх ухааны үндэсний академийн ажил хэмээх сэтгүүлд нийтлүүлжээ. Жоом үндсэн хоёр замаар дэлхий даяар тархсан байна. 1200 орчим жилийн өмнө баруунаас Ойрх Дорнод руу тархахдаа цэргүүдийн талхны сагсанд нууцаар дайгдан очсон бололтой. Эрдэмтдийн нөхөн сэргээсэн эд өлгийн зүйлс болон түүхэн тэмдэглэлээс үзэхэд Нидерланд, Британийн Ийст Индиа компанийн худалдааны замаар дамжин 270 жилийн өмнө Европт руу цагаачилсан нь гарцаагүй. Ингэж Европт хүрсэн жоомнууд уурын хөдөлгүүр, сан техникийн шугам зэргээр дамжин улам цаашаа аялж, хүний амьдрал ая тавтай болохын хэрээр улам үржиж, газар авсаар өнөөдөр жоомгүй улс гэж дэлхий дээр байхаа больсон түүхтэй. Судлаачид жоомны тархацыг судалснаар орчин цагт шавж, элдэв төрлийн хорхойнуудын тархац, олшрох явдалыг зогсоож чадна гэж үзэж байна. Орчин үеийн жоомны цар хүрээг хянах боломжгүй, учир нь жоом бол маш хурдан хувьсаж, төрөл бүрийн шавжны хоронд тэсвэртэй болж байгаа гэж Харвардын их сургуулийн судлаач, доктор Чиан Тан ярив. Судалгааны үр дүнгээс харахад жоом гэдэг амьтан саяхныг болтол зөвхөн Азийн орнуудад л амьдардаг байжээ.
 

Холбоотой мэдээ

“Монгол Улсыг 2026-2030 онд хөгжүүлэх таван жилийн үндсэн чиглэл батлах тухай” тогтоолын төслийн хэлэлцүүлгийг үргэлжлүүллээ
Өнөөдөр УИХ-ын чуулганы нэгдсэн хуралдаанаар...
Монгол Улс уулын цанын төрлөөр анх удаа өвлийн олимпын наадамд оролцохоор боллоо

Сэтгэгдэл бичих

Та сэтгэгдэл бичихдээ хууль зүйн болон ёс суртахууныг баримтална уу. Ёс бус сэтгэгдлийг админ устгах эрхтэй. Мэдээний сэтгэгдэлд SHUGELULEEGCH.mn хариуцлага хүлээхгүй.
Сэтгэгдэл 2
  • hosbayr

    sain oilglo

    [ 66.181.160.7 ]
    2024/05/26
  • hosbayr

    sain oilglo

    [ 66.181.160.7 ]
    2024/05/26

Шинэ мэдээ

Их уншсан

Монгол Улс уулын цанын төрлөөр анх удаа өвлийн олимпын наадамд оролцохоор боллоо
А.Амартүвшин: Түлш борлуулалтын цэгүүдийн үйл ажиллагаа жигдэрсэн
Монгол Улсын Их Хурлын чуулганы хуралдааны дэгийн тухай хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах тухай хуулийн төслийг өргөн барилаа
“Цагаан алт” хөтөлбөрийн дүнд самнасан ноолуурын экспорт тав дахин нэмэгдлээ
Үндсэн чиглэлийн төслийг анхны хэлэлцүүлэгт шилжүүлж, төсвийн тухай хуулийн төсөлтэй хамт өргөн мэдүүлсэн хууль, тогтоолын төслүүдийг эцэслэн батлав
Баян-Өлгий, Увс, Ховдын ихэнх нутгаар зудын эрсдэл үүсэх төлөвтэй байна
Улсын дугааргүй замын хөдөлгөөнд оролцсон зөрчлийг илрүүлж, арилгуулж байна
"Чингис хаан цом"-ын төлөөх барилдаан ирэх баасан гарагт болно
Шүүхийн ерөнхий зөвлөлийн шүүгч бус гишүүнийг сонгон шалгаруулах ажлын хэсэг ярилцлага зохион байгууллаа
“Монгол Улсыг 2026-2030 онд хөгжүүлэх таван жилийн үндсэн чиглэл батлах тухай” тогтоолын төслийн хэлэлцүүлгийг үргэлжлүүллээ
Хамтарсан сургалт боллоо
Өнөөдөр УИХ-ын чуулганы нэгдсэн хуралдаанаар...
"Идэшний үхэр зарна" хэмээн залилжээ
Б.Өлзийбаяр: Айлууд яндан, зуухаа тогтмол хөөлөх хэрэгтэй
Оюутолгойн асуудлаарх нотлох баримтыг шинжлэн судлах сонсголд 300 гэрч дууджээ

shugeluleegch

  • Бидний тухай
  • Редакцын бодлого
  • Сурталчилгаа байршуулах
  • Холбоо барих
shugeluleegch.mn © 2025 он